Sıfatlar (adjectives) ve zarflar (adverbs) birlikte öğrenilirse, öğrenme daha kalıcı ve etkili olur. Bu yüzden bu dersimizde iki konuyu karşılaştırmalı olarak göreceğiz.
► Düzenli değişen zarflar
Zarflar genellikle sıfatların ( adjectives ) sonlarına (-ly) takısı getirilerek elde edilir.
- He is a slow player. (O yavaş bir oyuncudur.)
- He plays slowly. (O yavaş oynar.)
- He is a brave boy. (O cesur bir çocuktur.)
- He fights bravely. (Cesurca kavga eder.)
Söylediğimiz gibi bu cümlelerde sıfatan sonuna -ly eki getirilerek zarf elde edilmiştir. Sıfat olan kelimeler ismi, zarf olan kelimeler de fiili nitelemiştir.
Aşağıda, sonuna -ly getirilerek zarf yapılan bazı sıfatlar ve örnekler verilmiştir.
happy - happily
- She is a happy girl. (O mutlu bir kızdır.)
- She is dancing happily. (O mutlu bir şekilde dansediyor.)
sad - sadly
- My dad is very sad today. (Babam bugün çok üzgün.)
- The singer is singing sadly. (Şarkıcı üzgün şarkı söylüyor.)
quick - quickly
- John is a quick player. (John hızlı bir oyuncudur.)
- John plays basketball quickly. (John hızlı bir şekilde basketbol oynar.)
bad - badly
- Some students are really bad. (Bazı öğrenciler gerçekten çok kötü.)
- Some students behave badly in the classroom. (Bazı öğrenciler sınıfta kötü davranıyorlar.)
► Düzensiz değişen zarflar
Yukarıda bahsedilen kural bütün zarflar için geçerli değildir. Bazı sıfatlar, bu kuralın dışında kalırlar ve düzensiz değişirler. Bu zarfların mutlaka ezberlenmesi gerekmektedir.
good - well
- Mr. Halloway is a good teacher. (Bay Halloway iyi bir öğretmendir.)
- He teaches well. (O iyi öğretir.)
Birinci cümlede “good” ismi nitelerken "well" fiili nitelendiriyor. Standart kurala göre good sıfatı zarf olduğunda goodly olması gerekmektedir. Fakat düzensiz olduğu için tüm kurallardan bağımsız olarak değişmektedir.
► Değişmeyenler (Sıfat-Zarf aynı)
Bazı kelimeler ise hem sıfat olarak ve hem de zarf olarak kullanılabilirler. Bunların tamamen ezberlenmesi lazımdır.
fast - fast (hı zlı)
hard - hard (zor, güç)
early - early (erken)
late - late (geç)
high - high (yüksek)
low - low (alçak)
near - near (yakın)
far - far (uzak)
deep - deep (derin)
much - much (çok)
little - little (az)
direct - direct (doğrudan)
wrong - wrong (yanlış)
enough - enough (yeterli)
pretty - pretty (hoş, tatlı)
straight - straight (düz, direk)
kindly - kindly (nazik)
Yukarıda belirtilenlerin dışında da hem sıfat hem zarf olarak kullanılabilen kelimeler vardır, ancak en yaygın olanlar yukarıda verilenlerdir.
Examples
I want a fast car. (Hızlı bir araba istiyorum.)
My car must go fast. (Arabam hızlı gitmeli.)
There is a bus-stop near my house. (Evimin yakınında bir otobüs durağı var.)
The bus goes near my house. (Otobüs evimin yakınından geçer.)
Deep rivers are dangerous. (Derin nehirler tehlikelidir.)
Don't dive very deep. (Fazla derine dalma.)
The traffic sign is wrong. (Levha yanlış.)
People will get it wrong. (İnsanlar onu yanlış algılayacaklar.)
The wall around the garden is high. (Bahçenin etrafındaki duvar yüksek.)
The trees near it grow high too. (Yanındaki ağaçlar da yükseliyor)
► -ly ile biten sıfatlar
Genelde -ly ile biten kelimeler adverb (zarf) olur. Fakat -ly ile biten sıfatlar da vardır. Bu sıfatlardan kindly (nazikçe) haricindekilerin adverb (zarf) hali yoktur. Aşağıda bu zarflara birkaç örnek verilmiştir.
lovely, lively, lonely, lowly, likely, elderly, timely, silly
Bu sıfatların adverb (zarf) hali manasını verecek şekilde kullanmak icap eden durumlarda, bu manalara yakın başka adverb (zarf) lar kullanılır ya da zarf cümleciği şeklinde anlatılır.
Examples;
- All my friends are friendly. (Arkadaşlarımın hepsi candandır.)
- They behave in a friendly way. Candan davranırlar. (Canayakın bir şekilde davranırlar )
- A new rise in salaries are likely. The government will probably give a rise in salaries.
(Maaşlarda yeni bir artış muhtemel. Yeni hükümet muhtemelen maaşlara zam yapacak.)
Yukarıdaki cümlelerde görüldüğü gibi friendly sıfattır ve zarf hali in a friendly way şeklinde anlatılmıştır. İkinci örnekte ise “likely” sıfattır ve zarf hali “probably” olarak anlatılmıştır.
► Anlamı değişen zarflar
Bazı sıfatlar -ly alınca; adverb (zarf) olurlar. Fakat bunlar sıfat oldukları zamanki anlamı zarf oldukları zaman taşımazlar ve farklı anlamlar alırlar.
Örneğin, high yüksek demektir fakat highly "yüksek(çe)" değil "oldukça", "ziyadesiyle" manasında kullanılmaktadır.
Benzer şekilde low alçak demektir. Fakat lowly "alçak(ça)" değil "alçak gönüllülükle" demektir.
Bunun gibi sıfat manası ile zarf manası birbirinden değişik şekillerde mana veren kelimeler vardır ve bunlar dikkate alınmalıdır. Bunların kuralları yoktur. İstisnai durumları vardır ve ezberlenmeleri gerekir. Bunlar genelde aşağıdaki kelimelerdir.
high: yüksek
highly: ziyadesiyle
low: alçak
lowly : tevazuyla
near: yakın
nearly: neredeyse
late: geç
lately: son zamanlarda
hard: zor, güç
hardly: ancak, güç, bela
direct: direkt, dosdoğru
directly: dobra dobra, açıkça
warm:sıcak
warmly: samimiyetle
hot:sıcak
hotly: iştiyakla, canı gönülden
cool: soğuk
coolly : soğuk davranarak
cold:soğuk
coldly: samimiyet vermeksizin
present: hali hazırda
presently: derhal, hemen
short: kısa
shortly: hemen, özet olarak kısaca
scarce: nadir, ender
scarcely: zar zor
bare: çıplak, kıraç
barely: ancak, güç bela
sure: emin, kesin
surely: kesinlikle, emniyetle