► Indirect Speech (reported speech de denir) birisinin söylediği cümleyi aktarmaya denir. Genellikle konuşma dilinde kullanılır.
Eğer aktarılan eylem geçmişte yapılmış ise, cümle geçmiş zaman olur. Bu kalıp genellikle bahsedilen zamandan bir önceki geçmiş zamanla ifade edilir. Yani normal cümleleri, dolaylı olarak aktarırken İngilizce "one step back" diye tabir edilen kural uygulanır ve aktarılan cümle bir adım önceki tense ile ifade edilir.
Direct Speech: He said; "The test is difficult. (O dedi ki; "Test çok zor.")
Indirect Speech: He said the test was difficult. (Testin zor olduğunu söyledi.)
Direct Speech: She said; "I watch TV everyday. (O dedi ki; "Ben her gün televizyon seyrederim.")
Indirect Speech: She said she watched TV every day. (Her gün televizyon seyrettiğini söyledi.)
Direct Speech: I come to school every day. (Jack dedi ki; "Ben hergün okula giderim.")
Indirect Speech: Jack said he came to school every day. (Jack her gün okula gittiğini söyledi.)
Yukarıda verilen örneklerde görüldüğü gibi, dolaylı anlatımda cümlenin zamanı değişir ve bir adım geri gider. Ama eğer aktarılan eylem; geniş zaman, geçmiş zaman veya gelecek zaman ile ifade ediliyorsa, kullanılan zaman aynı kalır, değişmez.
- He says the test is difficult. (Testin zor olduğunu söylüyor.)
- She has said that she watches TV every day. (Her gün TV izlediğini söylemişti.)
- Jack will say that he comes to school every day. (Jack okula her gün geldiğini söylüyor.)
► Eğer aktarılan konu, her zaman doğruluğunu koruyan bir eylemden bahsediyorsa, yine geniş zaman kullanılır.
- The teacher said that phrasal verbs are very important. (Öğretmen Phrasal Verbs ‘ lerin çok önemli olduğunu söyledi.)
► Konuşma aktarılırken, zamirin cümlede geçen nesne ile uyumlu hale gelebilmesi için zamiri de değiştirmek gerekir.
- She said, "I want to bring my children." (Çocuklarımı getirmek istiyorum”, dedi.)
- She said she wanted to bring her children.“ (Çocuklarını getirmek istediğini söyledi)
Gördüğünüz gibi bu cümlede "I" zamiri, dolaylı anlatımda "she" olarak değişmiştir.
- Jack said, "My wife went with me to the show." ("Şova karımla birlikte gittik" dedi.)
- Jack said his wife had gone with him to the show. (Jack, şova karısıyla birlikte gittiğini söyledi.)
Bu örnekte de, my wife, his wife olarak değişmiştir.
► Aşağıdaki tabloda, geçmiş zamanda dolaylı anlatımda zaman değişiklikleri gösterilmiştir. Dikkat ettiğiniz gibi, doğrudan anlatımda kullanılan zaman, dolaylı anlatımda bir adım geri gitmektedir.
Direct Speech | Indirect Speech |
He said, "I live in Paris." |
He said he lived in Paris. |
He said, "I am cooking dinner." |
He said he was cooking dinner. |
He said, "I have visited London twice." |
He said he had visited London twice.” |
He said, "I went to New York last week." |
He said he had gone to New York the week before. |
He said, "I had already eaten." |
He said he had already eaten.” |
He said, "I am going to find a new job." |
He said he was going to find a new job. |
He said, "I will give Jack a call." |
He said he would give Jack a call. |
He said, "I have been working on the project for a week" |
He said he had been working on the project for week. |
He said, "I can come tonight." |
He said he could come that night. |
He said, "I may buy a new car." |
He said he might buy a new car. |
He said, "I might go to Denver." |
He said he might go to Denver. |
He said, "I must give Ken a call." |
He said he had to give Ken a call. |
He said, "I have to give Ken a call." |
He said he had to give Ken a call. . |
He said, "I should see a doctor" |
He said he should see a doctor. |
► İngilizce bir cümleyi dolaylı olarak aktardığımız zaman, cümle içindeki bazı kelimeler değişir. Bu değişim, cümledeki anlamın bozulmaması için yapılır. Aşağıdaki örneği inceleyiniz.
- John said; "I will go to İstanbul tomorrow." (John; "Yarın istanbul'a gideceğim," dedi.")
Yukarıdaki cümlenin 10 Nisan gününde söylendiğini varsayalım. 14 Nisan günü, yukarıdaki cümleyi başka birisine aktaran bir kimse, anlamın bozulmaması için "yarın" kelimesini değiştirmek zorundadır.
- John said that he would go to İstanbul the next day. (John, bir sonraki gün İstanbul'a gideceğini söyledi.)
Eğer yukarıdaki cümledeki "yarın" kelimesini aynen kullanırsak, yani;
- John said that he would go to İstanbul tomorrow. (John yarın İstanbul'a gideceğini söyledi.)
dersek, John'un 15 Nisan tarihinde İstanbul'a gideceğini söylemiş oluruz. Halbuki John'un İstanbul'a gitme tarihi 11 Nisan'dır. Eğer bu cümle 11 Nisan başka birisine aktarılırsa, "yarın" kelimesi, "bugün" olarak değiştirelibilir.
Başka bir örnek daha verelim,
- John said; " I like this city." (John, "Bu şehri seviyorum." dedi.)
Yukarıdaki cümleyi kuran kişinin, o anda New York'ta olduğunu varsayalım. Daha sonra İstanbul'da bu cümleyi aktaran kişi;
- John said that he liked that city. (John o şehri sevdiğini söyledi.)
şeklinde aktarmak zorundadır. Eğer "this" kelimesi değiştirilmezse, dolaylı cümle İstanbul'da kurulduğu için, John'un İstanbul'u sevdiği anlamı çıkar ve cümle bozulur.
Aşağıda zaman zarflarında meydana gelen değişikler, bir tablo halinde verilmiştir.
Direct Speech | Indirect Speech |
He said, “I am coming today. |
He said he was going the next day. |
They replied, “We'll leave tonight. |
They replied they would leave that night. |
We said, “We're going to do it the day after tomorrow. |
We said we were going to do it in two days' time. |
The mayor said, “These streets will be completed next week / next year. |
The mayor said the roads would be compleded the following week / following year. |
Tuncay said, “We had a very large dinner yesterday." |
Tuncay said they had had a very large dinner the day before. |
His father said, “I painted all the walls the day before yesterday. |
His father said he had painted all the walls two days before. |
Aşağıdaki kelimeler de, aktarılan cümlenin anlamına bağlı olarak değişebilir. Fakat bunlarla ilgili kesinlikle değişir denemez. Cümlenin anlamına bakarak karar verilir.
here - there (burası - orası)
this - that (bu - şu)
go - come (gitmek - gelmek)